Cùng với nhiều bệnh ung thư khác, tỷ lệ mắc ung thư tuyến giáp đang có xu hướng gia tăng. Việc hiểu rõ các thông tin về ung thư tuyến giáp có thể giúp bệnh nhân nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh và tăng cơ hội điều trị thành công.
Vậy ung thư tuyến giáp là gì? Làm thế nào để nhận biết bệnh? Bài viết dưới đây Công ty Bowtie sẽ cung cấp những thông tin cơ bản về ung thư tuyến giáp để giúp bạn bảo vệ sức khỏe tốt hơn.
Ung thư tuyến giáp là gì?
Tuyến giáp là một tuyến nhỏ hình bướm nằm ở vùng cổ với chức năng chính là sản xuất các hormone giáp trạng (T3, T4, FT3, FT4, TSH) để kiểm soát và duy trì một số quá trình trong cơ thể như kiểm soát tốc độ trao đổi chất, cách cơ bắp co lại, tốc độ tái tạo tế bào mới, ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ… Bệnh ung thư tuyến giáp là một loại ung thư nội tiết xảy ra khi các tế bào ở tuyến giáp phát triển không kiểm soát.
Phân loại ung thư tuyến giáp
Bệnh ung thư tuyến giáp được chia thành 4 dạng chính bao gồm:
Ung thư tuyến giáp thể nhú: Là dạng phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% các trường hợp ung thư tuyến giáp và thường gặp ở những người dưới 40 tuổi.
Ung thư tuyến giáp thể nang: Dạng này chiếm khoảng 10% các trường hợp và có xu hướng ảnh hưởng đến người trên 50 tuổi.
Ung thư tuyến giáp thể tủy:Thường ít gặp hơn và có yếu tố gia đình, liên quan đến sự đột biến gen di truyền từ cha mẹ sang con cái.
Ung thư tuyến giáp không biệt hóa: Hiếm gặp nhưng nghiêm trọng nhất do bệnh thường tiến triển nhanh chóng và khó điều trị.
Ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang thuộc chung một phân nhóm là ung thư tuyến giáp thể biệt hóa. Ung thư tuyến giáp có thể xảy ra ở cả nam và nữ trong mọi độ tuổi. Theo số liệu của Globocan, vào năm 2020, Việt Nam có đến 5471 ca mắc mới với khoảng 642 trường hợp tử vong do bệnh ung thư tuyến giáp. Đây là loại ung thư phổ biến đứng hàng thứ 10 ở nước ta (tính trên cả 2 giới).
Dấu hiệu ung thư tuyến giáp
Một số trường hợp mắc bệnh ung thư tuyến giáp không xuất hiện bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng sớm nào. Trong khi những bệnh nhân khác có thể gặp phải các triệu chứng ung thư tuyến giáp, bao gồm:
Sờ thấy nốt sần hoặc khối u ở vùng cổ
Giọng nói thay đổi, bao gồm khàn tiếng hoặc mất giọng
Xuất hiện hạch bạch huyết ở cổ
Đau ở phía trước cổ, đôi khi lan đến tai
Khó thở hoặc khó nuốt, đau khi nuốt
Ho liên tục nhưng không phải do cảm lạnh
Da vùng cổ có thể bị thâm nhiễm hoặc sùi loét chảy máu
Khi bệnh có di căn xa thì sẽ xuất hiện thêm các triệu chứng tùy thuộc vào cơ quan bị di căn
Khi gặp các triệu chứng này không có nghĩa là bạn chắc chắn bị ung thư tuyến giáp, do đó bạn không cần quá lo lắng khi phát hiện thấy chúng. Mặc dù vậy, bạn cần phải đến gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán chính xác về tình trạng sức khỏe, đặc biệt nếu gặp phải các dấu hiệu nêu trên kéo dài.
Vì sao bạn bị ung thư tuyến giáp?
Ung thư tuyến giáp xảy ra khi ADN bên trong tế bào tuyến giáp bị thay đổi khiến chúng phát triển không kiểm soát và tạo ra khối u. Nguyên nhân cụ thể dẫn đến sự thay đổi này vẫn chưa được xác định rõ.
Ai có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến giáp?
Khối u tuyến giáp có thể hình thành và phát triển ở bất kỳ đối tượng nào, tuy nhiên rủi ro này thường tăng lên nếu như bạn sở hữu một trong các yếu tố nguy cơ sau đây:
Là nữ giới.
Từng tiếp xúc với bức xạ mức độ cao ở vùng đầu và cổ, đặc biệt trong thời thơ ấu.
Mắc một số hội chứng di truyền hoặc mang đột biến gen.
Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tuyến giáp hoặc ung thư tuyến giáp.
Mắc các vấn đề ở tuyến giáp như viêm tuyến giáp, bướu cổ…
Lượng iod thấp, chế độ ăn ít iod
Béo phì
Mắc bệnh đa polyp tuyến gia đình (FAP)
Mắc chứng to đầu chi – một tình trạng hiếm gặp, trong đó cơ thể sản xuất quá nhiều hormone tăng trưởng
Bướu cổ có thể liên quan đến ung thư tuyến giáp.
Bị ung thư tuyến giáp có nguy hiểm không?
Đa số trường hợp mắc bệnh ung thư tuyến giáp đều có đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị và ít nguy hiểm đến tính mạng. Vấn đề quan trọng là mặc dù tỷ lệ điều trị khỏi tương đối cao nhưng nguy cơ tái phát ung thư tuyến giáp vẫn tồn tại ở bệnh nhân, ngay cả khi đã phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp. Điều này thường xảy ra khi tế bào ung thư đã lan ra các vị trí ngoài tuyến giáp trước khi chúng bị loại bỏ.
Các tế bào ung thư ở tuyến giáp đôi khi lây lan đến các hạch bạch huyết lân cận hoặc di căn xa đến các cơ quan khác trong cơ thể. Điều này có thể gây ảnh hưởng đến chức năng và hoạt động của các cơ quan bị di căn.
Phương pháp được dùng để chẩn đoán ung thư tuyến giáp
Quy trình chẩn đoán bệnh ung thư tuyến giáp có thể bắt đầu bằng việc khai thác một số thông tin bệnh sử, tiền sử cũng như các triệu chứng mà bệnh nhân gặp phải, đồng thời kiểm tra sức khỏe tổng thể để xác định những dấu hiệu bất thường có liên quan. Ngoài ra, để có đủ thông tin cho việc chẩn đoán, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số kiểm tra, xét nghiệm cần thiết khác như:
Xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng tuyến giáp (FT3, FT4, TSH)
Xét nghiệm một số chỉ dấu sinh học u như Tg, calcitonin, CEA
Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp phát xạ positron (PET), xạ hình xương…
Sinh thiết hoặc chọc hút nhân/u tuyến giáp
Quét iod phóng xạ (Xạ hình tuyến giáp)
Nội soi thanh quản
Xét nghiệm di truyền
Ung thư tuyến giáp được điều trị như thế nào?
Phác đồ điều trị ung thư tuyến giáp được quyết định dựa vào kích thước, vị trí khối u, giai đoạn tiến triển của bệnh cũng như sức khỏe tổng thể và mong muốn của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:
Phẫu thuật: Đây là phương pháp phổ biến nhất. Phẫu thuật có thể loại bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp.
Liệu pháp hormone tuyến giáp: Nếu tuyến giáp bị cắt bỏ hoàn toàn, cơ thể bạn không tạo ra được các hormone tuyến giáp cần thiết. Lúc này, bác sĩ sẽ chỉ định liệu pháp hormone tuyến giáp nhằm bổ sung các hormone tuyến giáp cho cơ thể, giúp duy trì sự trao đổi chất bình thường và giảm nguy cơ ung thư tái phát.
Liệu pháp phóng xạ:Liều cao iod phóng xạ được đưa vào cơ thể bằng đường uống để phá hủy các khối u tuyến giáp.
Xạ trị:Bác sĩ sử dụng thiết bị cung cấp chùm tia bức xạ năng lượng cao chiếu trực tiếp vào vị trí khối u để giết chết tế bào ung thư và ngăn chúng phát triển.
Hóa trị:Các thuốc gây độc tế bào có thể được sử dụng qua đường tĩnh mạch hoặc đường uống để tiêu diệt tế bào ung thư. Tuy nhiên phương pháp này thường ít được áp dụng cho các trường hợp ung thư tuyến giáp.
Liệu pháp hormone: Liệu pháp này giúp ngăn chặn việc giải phóng các hormone khiến ung thư tuyến giáp di căn hoặc tái phát.
Liệu pháp nhắm mục tiêu:Các thuốc nhắm mục tiêu hoạt động bằng cách nhắm trực tiếp vào những khác biệt ở tế bào ung thư giúp chúng phát triển và tồn tại. Liệu pháp này có thể thu nhỏ hoặc kiểm soát sự phát triển của các tế bào ung thư, đồng thời giảm triệu chứng của bệnh.
Cách phòng ngừa nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp
Nhiều trường hợp phát triển khối u tuyến giáp mà không rõ lý do. Vì vậy, không có cách nào để dự phòng bệnh ung thư tuyến giáp ở những người có nguy cơ thấp và trung bình. Nhưng nếu biết mình có nguy cơ cao bị ung thư tuyến giáp, bạn có thể thực hiện các bước sau để giảm thiểu rủi ro mắc bệnh:
Thực hiện các xét nghiệm di truyền: Xét nghiệm di truyền sẽ giúp bạn phát hiện các gen bị đột biến có khả năng dẫn đến ung thư tuyến giáp thể tủy để có biện pháp can thiệp ngay từ đầu. Nếu phát hiện gen đột biến, bạn có thể lựa chọn phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp trước khi ung thư phát triển.
Sử dụng thuốc:Một số loại thuốc chứa iod có thể được dùng cho những trường hợp gặp tai nạn ở lò phản ứng hạt nhân hoặc nhà máy điện hạt nhân để ngăn chặn sự ảnh hưởng của bức xạ lên tuyến giáp, giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp.
Bác sĩ giải đáp 10 câu hỏi thường gặp về ung thư tuyến giáp
1. U tuyến giáp có phải ung thư không?
U tuyến giáp là tập hợp những tế bào hoặc khối mô phát triển bên trong tuyến giáp, có thể làm thay đổi cấu trúc và chức năng của tuyến nội tiết này. Trong đa số các trường hợp, u tuyến giáp là u lành tính. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 5% trường hợp u tuyến giáp là u ác tính, tức ung thư tuyến giáp.
2. Ung thư tuyến giáp có phải bệnh hiểm nghèo không?
Ung thư được xếp vào nhóm các bệnh hiểm nghèo. Vì vậy, ung thư tuyến giáp – một dạng ung thư, cũng là một bệnh hiểm nghèo.
3. Ung thư tuyến giáp có lây không và lây qua đường nào?
Nếu bạn đang có các thắc mắc như “Ung thư tuyến giáp có lây không và lây qua đường nào?” hoặc “Ung thư tuyến giáp có lây qua nước bọt không?” thì câu trả lời là ung thư tuyến giáp không lây truyền. Bệnh không thể lây từ người này sang người khác thông qua bất kỳ con đường nào, dù là nước bọt hay là không khí, tiếp xúc gần, quan hệ tình dục… Do đó, dù tiếp xúc hoặc sống cùng bệnh nhân ung thư tuyến giáp thì bạn cũng không sợ bị lây nhiễm bệnh.
4. Ung thư tuyến giáp có di truyền không?
Trong một số trường hợp, ung thư tuyến giáp có liên quan đến yếu tố di truyền cũng như tiền sử gia đình. Theo đó, khoảng 2 trong số 10 ca ung thư biểu mô tuyến giáp thể tủy xảy ra do người bệnh thừa hưởng gen RET bất thường từ gia đình. Đối với các dạng ung thư tuyến giáp khác, nguy cơ phát triển bệnh cũng sẽ cao hơn ở những người mắc một số bệnh di truyền nhất định, có thể kể đến như:
Ung thư biểu mô tuyến giáp không phải thể tủy có tính gia đình (Familial nonmedullary thyroid carcinoma)
Ngoài ra, những người có người thân cấp 1 như bố mẹ, anh chị em, con cái mắc ung thư tuyến giáp cũng có nguy cơ phát triển bệnh cao hơn người bình thường.
5. Người bị ung thư tuyến giáp có thể sinh con không?
Bệnh ung thư tuyến giáp có thể tác động đến quá trình sản xuất hormone tuyến giáp và từ đó ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của nữ giới. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, bệnh nhân ung thư tuyến giáp vẫn có thể sinh con sau khi điều trị khỏi bệnh. Thời gian chờ mang thai và sinh con tối thiểu là 6 tháng sau khi hoàn tất quá trình điều trị.
6. Người bệnh ung thư tuyến giáp có chữa được không, có chết không?
Ung thư tuyến giáp được xếp vào nhóm các bệnh lý có tiên lượng tốt, khả năng điều trị thành công cao. Nếu được phát hiện sớm khi tế bào ung thư chưa lan ra ngoài tuyến giáp (giai đoạn khu trú), tỷ lệ sống sót tương đối sau 5 năm chẩn đoán bệnh của bệnh nhân có thể đạt trên 99,5%. Khi bệnh càng tiến triển thì việc điều trị sẽ càng khó khăn nhưng nhìn chung tiên lượng vẫn tốt hơn nhiều loại ung thư khác.
7. Người bị ung thư tuyến giáp có phải xạ trị không?
Xạ trị là một trong những phương pháp có thể được sử dụng để điều trị ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng được chỉ định xạ trị.
Xạ trị thường được sử dụng như một phương pháp điều trị bổ trợ sau phẫu thuật để làm giảm khả năng ung thư tái phát. Trong một số trường hợp, xạ trị cũng được dùng để làm giảm tốc độ phát triển và khả năng lan rộng của tế bào ung thư trong giai đoạn tiến triển hoặc tái phát.
8. Bệnh nhân ung thư tuyến giáp mổ có hết không?
Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho hầu hết các dạng ung thư tuyến giáp. Theo đó, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm thì việc mổ có thể giúp điều trị khỏi bệnh cho bệnh nhân. Một số bệnh nhân chỉ cần phẫu thuật và không cần áp dụng thêm bất kỳ phương pháp điều trị nào khác nhưng vẫn có tỷ lệ sống sót sau 5 năm rất cao.
Ngược lại, khi ung thư tuyến giáp đã tiến triển hoặc di căn, việc mổ có thể chưa hoặc không trị hết bệnh. Khi đó, bác sĩ sẽ cần kết hợp thêm các phương pháp khác để nâng cao hiệu quả điều trị.
9. Mổ ung thư tuyến giáp cần nằm viện bao lâu?
Thời gian nằm viện sau mổ ung thư tuyến giáp ở mỗi bệnh nhân sẽ khác nhau, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, loại ung thư tuyến giáp, giai đoạn bệnh, mức độ phức tạp của phương pháp, có xảy ra tai biến trong mổ hay biến chứng sau mổ hay không… Sau khi mổ, bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng của bệnh nhân để xem khi nào họ có thể xuất viện. Tuy nhiên nhìn chung, thời gian nằm viện của người mổ ung thư tuyến giáp thường nằm trong khoảng 2 – 3 ngày cho đến 1 tuần.
10. Người bị bệnh ung thư tuyến giáp có thể sống được bao lâu?
Nhìn chung, tiên lượng sống của bệnh nhân ung thư tuyến giáp tương đối khả quan hơn nhiều loại ung thư khác. Riêng chỉ có ung thư tuyến giáp không biệt hóa có tiên lượng xấu, ngay cả khi phát hiện ở giai đoạn sớm. Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, tỷ lệ sống sót tương đối sau 5 năm của bệnh nhân ung thư tuyến giáp như sau:
Tỷ lệ sống sót sau 5 năm
Ung thư tuyến giáp thể nhú
Ung thư tuyến giáp thể nang
Ung thư tuyến giáp thể tủy
Ung thư tuyến giáp không biệt hóa
Giai đoạn khu trú (tế bào ung thư chưa lan ra khỏi tuyến giáp)
> 99,5%
> 99,5%
> 99,5%
39%
Giai đoạn khu vực (tế bào ung thư đã lan ra ngoài tuyến giáp đến các cấu trúc lân cận)
99%
98%
92%
11%
Giai đoạn di căn (tế bào ung thư di căn đến các cơ quan xa trong cơ thể, chẳng hạn như xương, phổi, não…)
74%
67%
43%
4%
Kết hợp tất cả giai đoạn
> 99,5%
98%
91%
8%
Với những chia sẻ trong bài viết, hy vọng bạn đã hiểu hơn về ung thư tuyến giáp cũng như những dấu hiệu để nhận biết bệnh. Trường hợp nhận thấy bất kỳ triệu chứng nghi ngờ nào, bạn hãy nhanh chóng đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời nhé!
Bowtie Life Insurance Company Limited là công ty bảo hiểm trực tuyến đầu tiên được cấp phép tại Hồng Kông. Với công nghệ hiện đại cùng chuyên môn về y tế, Bowtie cung cấp một nền tảng online để bạn có thể trực tiếp tham khảo biểu phí và đăng ký tham gia các chương trình bảo hiểm sức khỏe mà không cần thông qua môi giới, không chịu các chi phí hoa hồng. Ngoài ra, bạn cũng có thể yêu cầu chi trả bồi thường tại nền tảng này một cách đơn giản, thuận tiện.
Các thông tin trên được chia sẻ bởi Bowtie Việt Nam. Các nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo. Trong mọi trường hợp, Bowtie không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, dù là trực tiếp hay gián tiếp, liên quan đến việc truy cập và sử dụng nội dung của Bowtie.
