Tiểu không tự chủ: Tình trạng "khó nói" của nhiều người
Tiểu không tự chủ là tình trạng phổ biến có thể gặp phải ở mọi đối tượng, gây ra nhiều vấn đề bất tiện làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tinh thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Vậy tiểu không tự chủ là gì và nguyên nhân nào gây ra tình trạng này? Để tìm lời giải đáp, mời bạn cùng Công ty Bowtie theo dõi nội dung bài viết dưới đây nhé!
Tiểu không tự chủ là gì?
Tiểu không tự chủ xảy ra khi cơ thể mất khả năng kiểm soát bàng quang, dẫn đến không thể ngăn cản nước tiểu rò rỉ ra bên ngoài niệu đạo. Tình trạng này có thể gây tác động đến cả sức khỏe lẫn chất lượng cuộc sống, với mức độ ảnh hưởng tùy thuộc vào loại tiểu không tự chủ mà người bệnh gặp phải.
Phân loại
Dựa vào nguyên nhân và triệu chứng, người ta chia tình trạng tiểu không tự chủ thành nhiều loại khác nhau. Trong đó phổ biến bao gồm:
Tiểu không tự chủ do căng thẳng: Các tình trạng làm tăng áp lực lên bàng quang có thể khiến nước tiểu bị rò rỉ, thường gặp do ho, hắt hơi, cười, nâng vật nặng hoặc hoạt động thể chất.
Tiểu gấp không kiểm soát: Tình trạng này xảy ra khi nhu cầu đi tiểu xuất hiện đột ngột và rất dữ dội khiến bạn không thể trì hoãn được trước khi đến nhà vệ sinh.
Són tiểu tràn: Bàng quang không được làm rỗng hoàn toàn khiến nước tiểu bị tràn ra bên ngoài.
Són tiểu thoáng qua: Hiện tượng rò rỉ nước tiểu xảy ra trong thời gian ngắn, do các nguyên nhân cấp tính gây ra (như nhiễm trùng, dùng thuốc mới…) và sẽ biến mất khi nguyên nhân được loại trừ.
Tiểu không tự chủ do mất chức năng: Một số tình trạng gây suy yếu về thể chất hoặc tinh thần có thể khiến bệnh nhân không kịp đi vệ sinh. Chẳng hạn như bệnh nhân viêm khớp nặng gặp khó khăn trong việc cởi cúc quần hoặc bệnh nhân Alzheimer không thể nhận thức được họ cần đi tiểu.
Tiểu không kiểm soát hỗn hợp: Người bệnh có nhiều hơn một loại tiểu không kiểm soát, thường là sự kết hợp của tiểu không tự chủ do căng thẳng và tiểu gấp.
Đái dầm: Mô tả sự rò rỉ nước tiểu trong khi ngủ, xảy ra phổ biến nhất ở trẻ em nhưng người lớn cũng có thể gặp phải.
Nguyên nhân gây tiểu không tự chủ
Tình trạng đi tiểu không tự chủ có thể xảy ra do một số nguyên nhân tạm thời hoặc ngắn hạn như:
Nhiễm trùng đường tiết niệu: Niệu đạo, niệu quản, bàng quang hoặc thận bị nhiễm trùng có thể gây đau và kích thích bàng quang, dẫn đến nhu cầu đi tiểu tăng mạnh.
Mang thai: Sự thay đổi nội tiết tố và trọng lượng thai nhi có thể tạo áp lực lên bàng quang, dẫn đến căng thẳng không kiểm soát ở cơ quan này.
Sử dụng thuốc: Tiểu không kiểm soát có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc bao gồm thuốc huyết áp, thuốc an thần, thuốc giãn cơ, thuốc lợi tiểu, thuốc chống trầm cảm, liều lượng lớn vitamin C…
Chế độ ăn uống: Tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều gia vị, cà phê, rượu bia, nước có ga, socola… có thể gây kích thích bàng quang và làm tăng lượng nước tiểu, từ đó khiến bạn đi tiểu thường xuyên và khó kiểm soát hơn.
Táo bón: Trực tràng nằm gần bàng quang và có chung nhiều dây thần kinh. Khi phân cứng và nén chặt trong trực tràng có thể khiến các dây thần kinh này hoạt động quá mức, làm tăng tần suất đi tiểu.
Mang thai có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng són tiểu.
Bên cạnh đó, một số vấn đề tiềm ẩn khác có thể là nguyên nhân gây ra chứng tiểu không kiểm soát dai dẳng:
Sinh nở: Sinh con qua đường âm đạo có thể làm suy yếu các cơ và mô nâng đỡ khiến bàng quang bị đẩy khỏi vị trí bình thường và nhô ra ngoài âm đạo, gây ra chứng tiểu không tự chủ.
Thay đổi theo độ tuổi: Sự lão hóa của cơ bàng quang có thể làm giảm khả năng lưu trữ nước tiểu. Không chỉ vậy, các cơn co thắt bàng quang không tự chủ có xu hướng xảy ra nhiều hơn khi bạn già đi.
Thời kỳ mãn kinh: Sự thay đổi hormone cùng với tình trạng suy giảm chất lượng của các mô ở niêm mạc bàng quang và niệu đạo là những yếu tố dẫn đến tình trạng tiểu không kiểm soát.
Rối loạn thần kinh thực vật: Bệnh đa xơ cứng, bệnh Parkinson, đột quỵ, khối u não hoặc chấn thương cột sống có thể cản trở các tín hiệu thần kinh liên quan đến kiểm soát bàng quang, gây ra chứng tiểu không tự chủ.
Phì đại tuyến tiền liệt: Són tiểu ở nam giới lớn tuổi có thể bắt nguồn từ tình trạng tăng sản lành tính tuyến tiền liệt (phì đại tuyến tiền liệt).
Điều trị ung thư tuyến tiền liệt: Hiện tượng tiểu không kiểm soát có thể liên quan đến sự tổn thương cơ vòng trong quá trình phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt.
Mắc các dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến cấu trúc của đường tiết niệu
Tiền sử gia đình có người mắc chứng tiểu không kiểm soát
Tiểu không tự chủ thường phổ biến hơn ở nữ giới.
Tiểu không tự chủ gây ra những vấn đề gì?
Nếu không có giải pháp điều trị thích hợp, chứng đi tiểu không tự chủ có thể trở thành tình trạng mạn tính và gây ra một số biến chứng, chẳng hạn như:
Các vấn đề về da: Vùng da thường xuyên bị ẩm ướt có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây nhiễm trùng và lở loét.
Nhiễm trùng đường tiết niệu: Tiểu không kiểm soát là yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ tái phát nhiễm trùng đường tiểu.
Ảnh hưởng đến cuộc sống: Chất lượng cuộc sống của bệnh nhân thường bị suy giảm do cảm giác khó chịu cùng với sự bất tiện mà tình trạng tiểu không tự chủ mang đến.
Phương pháp chẩn đoán
Tương tự như hầu hết quy trình chẩn đoán các bệnh lý khác, bước đầu tiên, bác sĩ sẽ đặt ra một số câu hỏi cho bạn để khai thác tiền sử bệnh cũng như thông tin về các triệu chứng mà bạn gặp phải.
Tiếp đến, bác sĩ thường yêu cầu bạn thực hiện một số kiểm tra, xét nghiệm cần thiết trước khi đưa ra chẩn đoán. Các phương pháp này có thể là:
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm nước tiểu
Kiểm tra chức năng bàng quang
Siêu âm bàng quang
Nội soi bàng quang
Phương pháp điều trị
Cách điều trị ban đầu đối với trường hợp đi tiểu không tự chủ thường là phương pháp thay đổi lối sống kết hợp cùng các bài tập sàn chậu để cải thiện chức năng bàng quang.
Sau đó nếu tình trạng vẫn không có chuyển biến tích cực, các chuyên gia y tế có thể xem xét và đề xuất phương pháp điều trị khác phù hợp với bạn hơn như:
Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc có thể được chỉ định để thư giãn và ngăn ngừa co thắt bàng quang, đồng thời chặn các tín hiệu thần kinh làm xuất hiện nhu cầu đi tiểu đột ngột và tiểu gấp. Riêng ở nam giới, thuốc có thể hỗ trợ thu nhỏ tuyến tiền liệt và cải thiện lưu lượng nước tiểu.
Thủ thuật và phẫu thuật
Sử dụng xung điện để kích thích dây thần kinh điều khiển phản ứng cơ
Phẫu thuật mở rộng hoặc thay đổi vị trí bàng quang
Tiêm các chất làm đầy vào cổ bàng quang và các mô niệu đạo để giúp lỗ bàng quang được đóng kín hơn, ít bị rò rỉ
Phẫu thuật đặt võng nâng cổ bàng quang
Cách phòng ngừa
Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn tình trạng tiểu không tự chủ nhưng bạn có thể giảm bớt nguy cơ gặp phải bằng cách thực hiện một số biện pháp đơn giản sau:
Duy trì cân nặng hợp lý
Thực hiện các bài tập củng cố cơ sàn chậu
Tránh xa chất kích thích như caffeine, rượu hay các thực phẩm có tính axit
Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn để ngăn ngừa táo bón
Không hút thuốc lá
Tóm lại, chứng tiểu không tự chủ thường ít nguy hiểm và có thể được cải thiện bằng các phương pháp thích hợp. Chính vì vậy, khi có các dấu hiệu rò rỉ nước tiểu, bạn nên nhanh chóng thăm khám để tìm ra nguyên nhân chính xác, từ đó giúp việc điều trị dễ dàng đạt hiệu quả cao hơn.
Bowtie Life Insurance Company Limited là công ty bảo hiểm trực tuyến đầu tiên được cấp phép tại Hồng Kông. Với công nghệ hiện đại cùng chuyên môn về y tế, Bowtie cung cấp một nền tảng online để bạn có thể trực tiếp tham khảo biểu phí và đăng ký tham gia các chương trình bảo hiểm sức khỏe mà không cần thông qua môi giới, không chịu các chi phí hoa hồng. Ngoài ra, bạn cũng có thể yêu cầu chi trả bồi thường tại nền tảng này một cách đơn giản, thuận tiện.
Các thông tin trên được chia sẻ bởi Bowtie Việt Nam. Các nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo. Trong mọi trường hợp, Bowtie không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, dù là trực tiếp hay gián tiếp, liên quan đến việc truy cập và sử dụng nội dung của Bowtie.
