Theo Bệnh viện K, tỷ lệ người mắc ung thư vòm họng ở Việt Nam chiếm tới 12%. Một điều đáng báo động là trong số đó, có đến 70% bệnh nhân phát hiện bệnh ung thư vòm họng ở giai đoạn muộn khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Trước tình hình này, vấn đề được nhiều người quan tâm chính là làm sao nhận biết nguyên nhân của ung thư vòm họng và yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh để từ đó ngăn ngừa hiệu quả.
Trong bài viết dưới đây, mời bạn cùng Website Bowtie điểm mặt các nguyên nhân gây bệnh ung thư vòm họng cũng như một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhé.
Giống như những loại ung thư khác, ung thư vòm họng xảy ra khi các tế bào ở vòm họng bị đột biến gen khiến chúng phân chia và phát triển ngoài tầm kiểm soát, từ đó hình thành khối u ác tính. Khối u này có khả năng xâm lấn các cấu trúc xung quanh và lan rộng (di căn) đến những cơ quan khác trong cơ thể.
Tính đến hiện nay, các nhà khoa học và chuyên gia y tế vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân khiến tế bào ở vòm họng bị đột biến. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, tình trạng này có thể liên quan đến chế độ ăn uống, nhiễm trùng và yếu tố di truyền.
Dù chưa xác định được chính xác nguyên nhân dẫn đến ung thư vòm họng nhưng các nhà khoa học đã tìm ra một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
Giới tính là một trong những yếu tố nguy cơ đầu tiên của ung thư vòm họng. Theo đó, ung thư vòm họng được chẩn đoán ở nam giới nhiều hơn gấp 2 – 3 lần so với ở phụ nữ.
Mặc dù ung thư vòm họng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường được chẩn đoán và phổ biến hơn ở những người trong độ tuổi 30 – 50.
Những người có thành viên trong gia đình bị ung thư vòm họng có nhiều khả năng phát triển bệnh hơn người bình thường. Nguy cơ này gia tăng có thể do gen di truyền hoặc do ảnh hưởng từ các yếu tố môi trường chung (chẳng hạn như cùng chế độ ăn uống, môi trường sống…) hoặc cả 2 yếu tố trên.
Chế độ ăn nhiều thực phẩm ngâm chua, thịt và cá ướp muối có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng. Điều này là do thực phẩm ướp muối, lên men có chứa nhiều nitrat và nitrit. Trong quá trình chế biến, chúng tạo ra nitrosamine, một hợp chất có khả năng làm tổn thương ADN của tế bào.
Epstein-Barr (EBV) là một loại virus phổ biến ở người, gây bệnh bạch cầu đơn nhân. Loại virus này có thể tạo ra những thay đổi trong tế bào khiến chúng bị đột biến và phát triển bất thường. Ngoài ung thư vòm họng, EBV cũng làm tăng nguy cơ phát triển một số loại ung thư khác, chẳng hạn như u lympho. Dù được xác định là một yếu tố nguy cơ của ung thư vòm họng nhưng mối liên hệ giữa việc nhiễm virus Epstein-Barr và bệnh lý này khá phức tạp, vẫn cần được nghiên cứu thêm.
Nhóm virus gây u nhú ở người (Human papillomavirus – HPV) gồm hơn 150 loại khác nhau. Nhiễm một số loại HPV nhất định có khả năng làm tăng nguy cơ mắc ung thư, bao gồm cả ung thư ở miệng và vùng họng miệng nếu bệnh nhân quan hệ tình dục qua đường miệng.
Những người đã từng hoặc đang hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư vòm họng cao hơn. Ở Anh, trong 100 trường hợp ung thư vòm họng thì có 25 ca liên quan đến thuốc lá. Hút thuốc lá càng nhiều và trong thời gian càng dài thì nguy cơ càng tăng. Nguy cơ này cũng sẽ cao hơn ở những người uống nhiều rượu bia hoặc các loại thức uống có cồn khác.
Ngoài các yếu tố rủi ro kể trên thì việc tiếp xúc nhiều với hóa chất độc hại cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng. Theo nhiều nghiên cứu, những người làm việc trong môi trường chứa nhiều bụi gỗ và hít phải các loại bụi này cũng như những hóa chất khác từ gỗ đã qua xử lý trong thời gian dài có khả năng mắc bệnh cao hơn. Nguy cơ này cũng tăng lên ở những người thường xuyên tiếp xúc với formaldehyde, một loại hóa chất công nghiệp được sử dụng trong nhiều ngành khác nhau như dệt, nhựa, chất dẻo, xây dựng…
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu hơn về nguyên nhân bị ung thư vòm họng cũng như một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Dù nguyên nhân gây bệnh chưa được xác định rõ và một số rủi ro không thể thay đổi được nhưng bạn có thể kiểm soát các yếu tố nguy cơ còn lại liên quan đến lối sống để giảm thiểu khả năng mắc ung thư vòm họng. Hãy xây dựng lối sống lành mạnh ngay từ hôm nay để giảm các tác nhân gây bệnh ung thư vòm họng nói riêng và các bệnh ung thư khác nói chung, bạn nhé!
© 2024 Bản quyền thuộc Bowtie Vietnam Company Limited.