Nguyên nhân bị hen suyễn: Yếu tố nào khởi phát cơn hen?
Hen suyễn (hen phế quản) là bệnh lý mạn tính khiến người bệnh cảm thấy khó thở, thở rít, thở khò khè, ho kéo dài và tức ngực... Biết được nguyên nhân bị hen suyễn sẽ giúp mỗi chúng ta chủ động phòng tránh cũng như giảm thiểu các triệu chứng của bệnh.
Hen suyễn hay hen phế quản là tình trạng viêm mạn tính đường thở. Theo dữ liệu trong báo cáo “Dịch tễ học và tình hình kiểm soát hen phế quản ở người trưởng thành Việt Nam năm 2010”, tỷ lệ mắc hen phế quản ở người trưởng thành Việt Nam là 4,1%. Trong đó, tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở nhóm người trên 80 tuổi (11,9%) và thấp nhất ở nhóm 21 – 30 tuổi (1,5%).
Đọc thêm
Warning: Illegal string offset 'url' in /bitnami/wordpress/wp-content/themes/bowtie-blog-vietnam/template-parts/post--acf-component.php on line 99
Notice: Uninitialized string offset: 0 in /bitnami/wordpress/wp-content/themes/bowtie-blog-vietnam/template-parts/post--acf-component.php on line 99
Vậy nguyên nhân bị hen suyễn là gì? Ai có nguy cơ cao bị hen suyễn? Mời bạn cùng Bowtie Việt Nam tìm hiểu thêm về nguyên nhân hen suyễn hay nguyên nhân hen phế quản qua những thông tin hữu ích dưới đây.
Nguyên nhân bị hen suyễn là gì?
Hiện nay, nguyên nhân gây hen suyễn vẫn chưa được làm rõ nhưng cơ địa dị ứng thường là yếu tố tiền đề. Sự có mặt của các chất gây kích thích đường thở (dị nguyên) làm cho cơ thể sản xuất nhiều IgE ở mức không bình thường, làm tăng tính phản ứng của phế quản và từ đó dẫn đến các đợt hen.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ phát triển bệnh hen suyễn có thể được chia làm 2 loại là yếu tố nguyên nhân gây ra bệnh hen suyễn và yếu tố kích thích xuất hiện các triệu chứng. Một số yếu tố có thể đóng cả hai vai trò. Hiện nay, người ta thường chia các yếu tố này thành yếu tố cá thể và yếu tố môi trường.
Yếu tố cá thể
Một số yếu tố gây ra hoặc kích thích xuất hiện các triệu chứng hen suyễn có liên quan đến di truyền, cơ địa và thể chất của bạn như:
Gen: Cho đến nay, hen suyễn là bệnh được xác định có yếu tố gen nhưng cơ chế thường phức tạp. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, nếu trong gia đình bạn có cha mẹ, anh chị em ruột bị hen suyễn thì bạn cũng có khả năng cao mắc bệnh. Đồng thời, người có cơ địa dị ứng hoặc có tiền sử gia đình bị dị ứng, có nhiều khả năng bị hen suyễn hơn người bình thường.
Béo phì: Người thừa cân, béo phì có xu hướng tăng leptin (một chất trung gian hóa học tác động đến chức năng đường hô hấp) trong cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ phát triển hen suyễn.
Giới tính: Ở trẻ em dưới 14 tuổi, tỷ lệ nam mắc hen suyễn nhiều hơn nữ. Khi tuổi càng tăng thì sự khác biệt này cũng ít dần. Ở người trưởng thành, tỷ lệ hen suyễn ở nữ cao hơn nam, có thể là do thay đổi hormone sau tuổi dậy thì.
Sinh non, sinh nhẹ cân: Trẻ sinh non (trước 37 tuần) hoặc sinh nhẹ cân có nhiều nguy cơ bị hen suyễn hơn các trẻ khác.
Ngoài ra, việc hoạt động quá sức, lao động nặng thường xuyên hoặc căng thẳng, mệt mỏi kéo dài cũng được xem là những yếu tố có thể gây khởi phát hoặc làm tăng các triệu chứng hen suyễn.
Yếu tố môi trường
Yếu tố môi trường đóng nhiều vai trò trong việc hình thành cũng như xuất hiện các triệu chứng hen suyễn. Dưới đây là một số yếu tố môi trường có thể gây ra bệnh hen suyễn hoặc làm khởi phát các cơn hen:
Dị nguyên: Việc tiếp xúc với các dị nguyên trong nhà hoặc ngoài trời có thể gây ra các cơn hen của bạn.
Khói thuốc lá:Tuy không phải nguyên nhân trực tiếp gây hen suyễn nhưng các chất độc hại trong khói thuốc sẽ kích thích triệu chứng, làm tăng nguy cơ khởi phát cơn hen cấp tính. Với phụ nữ mang thai, nếu mẹ thường xuyên hút thuốc lá trực tiếp hay gián tiếp hít phải khói thuốc trong thai kỳ thì sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới thai nhi. Em bé khi sinh ra cũng có khả năng cao mắc bệnh hen suyễn.
Nhiễm trùng:Việc nhiễm vi khuẩn, virus đường hô hấp trên có thể gây khởi phát cơn hen hoặc khiến bệnh trở nên nặng hơn.
Thuốc: Một số thuốc có thể gây ra các cơn hen suyễn hoặc khiến tình trạng bệnh trở nên xấu đi như aspirin, thuốc kháng viêm không steroid, kháng sinh…
Môi trường ô nhiễm: Môi trường làm việc, sinh sống ô nhiễm, chứa nhiều hóa chất độc hại có thể kích thích và làm tăng tần số xuất hiện các cơn hen.
Thức ăn: Một số loại thức ăn như tôm, cá, hải sản… có thể là nguyên nhân khiến bạn bị hen suyễn.
Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc hen suyễn cao hơn người không hút.
Dị nguyên là một trong những yếu tố có thể gây khởi phát cơn hen. Vậy bạn có biết các dị nguyên thường gặp xung quanh mình? Dưới đây, Bowtie sẽ giới thiệu một số dị nguyên trong nhà và ngoài trời có thể là nguyên nhân gây nên các cơn hen của bạn:
Mạt bụi: Mạt bụi có thể xuất hiện ở mọi lúc mọi nơi, rất dễ bám vào các vật dụng ẩm mốc, đệm, chăn… và gây khởi phát các cơn hen suyễn.
Vật nuôi, động vật, côn trùng: Với nhiều người, việc hít phải vảy da (bám trên lông) của vật nuôi có khả năng gây kích ứng đường hô hấp. Ngoài ra, chuột, gián và phân gián cũng có thể là nguyên nhân gây khởi phát cơn hen suyễn.
Nấm mốc: Nấm mốc là một trong những dị nguyên dễ gặp nhất, thường có mặt ở những nơi ẩm thấp.
Phấn hoa: Phấn hoa là một dị nguyên ngoài trời có thể kích thích cơn hen bùng phát.
Các dị nguyên khác: Nước hoa, sản phẩm tẩy rửa, các hóa chất độc hại tại công xưởng, nhà máy, nơi làm việc… cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn bị hen suyễn.
Những đối tượng có nguy cơ mắc hen suyễn cao
Hen suyễn là bệnh lý có thể xuất hiện ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Đặc biệt, một số đối tượng dưới đây có nguy cơ mắc hen suyễn cao hơn người khác, cụ thể:
Người có người thân trong gia đình bị hen suyễn hoặc dị ứng
Người thừa cân, béo phì
Người thường xuyên tiếp xúc với bụi bẩn, các chất độc hại
Trẻ sinh non (trước 37 tuần) hoặc sinh nhẹ cân
Người mắc bệnh viêm phế quản
Người thường xuyên hút thuốc hay tiếp xúc với khói thuốc
Hy vọng bài viết này của Bowtie đã giúp bạn hiểu hơn về các nguyên nhân gây hen suyễn và khởi phát cơn hen. Ngoài các yếu tố cá nhân, việc tiếp xúc với dị nguyên và các yếu tố môi trường có thể khiến bạn lên cơn hen. Vì vậy, nếu bị hen suyễn, bạn hãy tránh xa các yếu tố này để hạn chế tối đa triệu chứng khó chịu của bệnh nhé.
Nguồn tham khảo
1Lê Thị Luyến (2010), Bệnh học - Sách đào tạo dược sĩ đại học, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội
Bowtie Life Insurance Company Limited là công ty bảo hiểm trực tuyến đầu tiên được cấp phép tại Hồng Kông. Với công nghệ hiện đại cùng chuyên môn về y tế, Bowtie cung cấp một nền tảng online để bạn có thể trực tiếp tham khảo biểu phí và đăng ký tham gia các chương trình bảo hiểm sức khỏe mà không cần thông qua môi giới, không chịu các chi phí hoa hồng. Ngoài ra, bạn cũng có thể yêu cầu chi trả bồi thường tại nền tảng này một cách đơn giản, thuận tiện.
Các thông tin trên được chia sẻ bởi Bowtie Việt Nam. Các nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo. Trong mọi trường hợp, Bowtie không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, dù là trực tiếp hay gián tiếp, liên quan đến việc truy cập và sử dụng nội dung của Bowtie.
