Vậy vì sao cơn hen và các triệu chứng hen suyễn lại thường xuất hiện vào ban đêm? Làm thế nào để điều trị và ngăn ngừa tình trạng hen suyễn về đêm? Mời bạn cùng Website Bowtie tìm hiểu rõ hơn trong bài viết này nhé.
Hen suyễn hay hen phế quản là tình trạng viêm mạn tính đường thở. Tình trạng này khiến các đường dẫn khí trong phổi bị sưng lên, tăng tiết chất nhầy và làm các cơ xung quanh co thắt chặt. Đường thở của bệnh nhân sẽ bị thu hẹp và tắc nghẽn hơn bình thường, từ đó gây ra các triệu chứng điển hình của bệnh.
Triệu chứng hen suyễn có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào nhưng thường xuất hiện và trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm, gọi chung là tình trạng hen suyễn về đêm. Bệnh nhân có thể bị thức giấc nhiều lần (ít nhất 1 – 2 lần mỗi đêm) do các triệu chứng của bệnh. Tình trạng hen suyễn về đêm khiến bệnh nhân ngủ không ngon giấc hoặc không thể ngủ được, từ đó gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày.
Một số tác nhân sau đây có thể là “thủ phạm” gây khởi phát các cơn hen suyễn về đêm:
Giống như nhiều bộ phận khác trong cơ thể, hoạt động của cơ trơn phế quản cũng bị chi phối bởi cả hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm. Vào ban ngày, hệ giao cảm chiếm ưu thế nhiều hơn phó giao cảm nên cơ trơn tiểu phế quản sẽ giãn ra. Trong khi đó, hệ phó giao cảm lại hoạt động mạnh mẽ vào buổi tối, từ đó gây co thắt cơ trơn tiểu phế quản và khiến bệnh nhân dễ bị lên cơn hen phế quản vào ban đêm.
Cortisol là một hormone vỏ thượng thận có tác dụng kháng viêm, giúp giảm tình trạng viêm ở phế quản. Nồng độ cortisol được tiết ra không đều trong ngày, nhiều nhất vào khoảng 8 – 9 giờ sáng và giảm dần về chiều, đến giữa đêm thì gần như bằng không. Chính vì cortisol được tiết ra rất ít nên khả năng kháng viêm ở tiểu phế quản giảm đi, từ đó khiến bệnh nhân dễ bị hen suyễn về đêm hơn. Sự thay đổi nồng độ của một số hormone khác trong cơ thể như epinephrine và melatonin cũng có thể góp phần dẫn đến tình trạng này.
Một số tư thế ngủ, chẳng hạn như nằm nghiêng hoặc nằm sấp quá lâu có thể khiến phổi bị co lại và làm tình trạng hen suyễn về đêm trở nên tồi tệ hơn. Việc ngủ ở tư thế nằm ngửa mà không có gối đầu cũng khiến chất nhầy trong mũi chảy xuống phía sau cổ họng và gây ra các cơn ho dữ dội.
Tình trạng hen suyễn có thể trở nên tồi tệ hơn vào mùa đông hoặc khi bệnh nhân ngủ trong phòng máy lạnh. Điều này là do không khí lạnh sẽ làm giảm nhiệt độ ở đường thở, gây khô và mất dần độ ẩm, từ đó kích thích cơn hen xuất hiện.
Việc tiếp xúc với các dị nguyên như mạt bụi bám trên giường, đệm, vẩy da thú cưng, nấm mốc trong phòng ngủ… có thể gây kích ứng đường thở và dễ khiến bệnh nhân bị hen suyễn về đêm hơn.
Cơn hen suyễn có thể xuất hiện cả vào ban ngày và ban đêm. Nếu không kiểm soát tốt cơn hen vào ban ngày, bệnh nhân có nguy cơ cao khởi phát một cơn hen khác vào ban đêm.
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác cũng có thể gây khởi phát các cơn hen vào ban đêm, bao gồm:
Triệu chứng hen suyễn về đêm sẽ tương tự như triệu chứng hen suyễn vào ban ngày, bao gồm:
Với những trường hợp có các triệu chứng hen suyễn vào ban đêm nhưng chưa được chẩn đoán bệnh thì nên đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và đưa ra kết luận chính xác nhất.
Về cơ bản, chưa có cách chữa khỏi bệnh hen suyễn nói chung và hen suyễn về đêm nói riêng. Tuy nhiên, bệnh có thể được kiểm soát bằng một số thuốc như :
Mặc dù chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn hen suyễn nhưng bệnh nhân có thể áp dụng một số cách đơn giản sau đây để giảm thiểu nguy cơ gặp phải các cơn hen phế quản về đêm:
Việc giữ không gian phòng ngủ sạch sẽ sẽ giúp bạn hạn chế được các tác nhân có thể gây kích ứng đường thở và khởi phát cơn hen. Theo đó, bạn nên:
Trước khi ngủ, bạn hãy điều chỉnh nhiệt độ phòng ở mức vừa phải, không quá cao hoặc quá thấp. Hãy đóng cửa sổ để tránh khí lạnh và các dị nguyên khác từ môi trường bên ngoài đi vào phòng. Nếu có điều kiện, bạn nên đầu tư thêm máy lọc không khí và máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ.
Nếu bị cảm lạnh hoặc nhiễm trùng xoang, bạn nên tránh nằm thẳng vì có thể làm trầm trọng thêm tình trạng chảy mũi, từ đó gây khởi phát cơn hen. Tư thế này cũng khiến bệnh nhân GERD dễ bị trào ngược acid dạ dày lên cổ họng hơn. Vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị bạn nên kê thêm gối và nâng cao đầu khi ngủ.
Căng thẳng là một trong những tác nhân có thể gây khởi phát cơn hen. Vì vậy, bạn hãy cố gắng thư giãn tinh thần, giải tỏa căng thẳng trước khi đi ngủ bằng một số cách như nghe nhạc, tắm nước ấm, đọc sách…
Để hạn chế tình trạng hen suyễn về đêm, bạn nên cố gắng điều trị hoặc kiểm soát hiệu quả các vấn đề sức khỏe khác có thể gây khởi phát cơn hen lúc nằm như GERD, viêm mũi dị ứng hoặc ngưng thở khi ngủ…
Nếu đã được chẩn đoán hen suyễn, bạn nên sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát bệnh và ngăn ngừa các cơn hen suyễn xuất hiện về đêm.
Bệnh nhân hen suyễn nên cố gắng duy trì một lối sống khoa học bằng cách xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao… Điều này sẽ giúp kiểm soát tốt cân nặng, nâng cao sức khỏe cũng như hạn chế được tình trạng hen suyễn về đêm.
Ngoài ra, bệnh nhân cũng được khuyến khích nên bỏ hút thuốc lá bởi khói thuốc có thể ảnh hưởng đến phổi và đường thở, từ đó khiến bệnh hen suyễn trầm trọng hơn.
Một số người bệnh hen suyễn có khả năng khởi phát cơn hen và gặp phải các triệu chứng hen phế quản về đêm nhiều hơn các bệnh nhân khác do:
Việc thay đổi tư thế ngủ có thể giúp người bệnh ngăn ngừa một số triệu chứng hen suyễn về đêm. Theo một nghiên cứu cho thấy, tư thế nằm ngửa sẽ ít làm co thắt các cơ ở đường hô hấp hơn so với nằm sấp hoặc nằm nghiêng. Tuy nhiên, bệnh nhân hen suyễn không nên nằm thẳng mà hãy kê thêm gối để nâng cao đầu khi ngủ vì làm như vậy sẽ giúp giữ cho đường thở thông thoáng và giảm nguy cơ bị ho vào ban đêm. Một điều lưu ý là bạn không nên kê gối quá cao nhé.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu hơn về hen suyễn về đêm, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này và cách phòng ngừa hiệu quả. Nếu đã được chẩn đoán mắc bệnh, bạn nên tuân thủ theo đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ cũng như duy trì chế độ sinh hoạt khoa học để hạn chế các cơn hen xuất hiện vào ban đêm gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và chất lượng cuộc sống nhé.
© 2024 Bản quyền thuộc Bowtie Vietnam Company Limited.
