Vào những ngày chuyển mùa, mọi người thường rất dễ bị cảm lạnh do nhiễm phải virus gây ảnh hưởng đến đường hô hấp trên. Vậy bạn đã hiểu rõ về bệnh lý thường gặp này chưa? Hãy cùng Bowtie tìm hiểu cảm lạnh là gì và làm sao để điều trị, phòng ngừa hiệu quả qua bài viết sau đây.
Cảm lạnh thông thường là bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên (ảnh hưởng đến mũi, họng, các xoang và khí quản) do virus gây ra. Có đến hơn 200 loại virus khác nhau có khả năng gây cảm lạnh nhưng phổ biến nhất là rhinovirus.
Cảm lạnh có thể lây nhiễm nhanh từ người sang người qua các giọt bắn hô hấp, dịch tiết có chứa virus hoặc do chạm tay vào mắt, mũi, miệng sau khi tiếp xúc với các bề mặt đã bị phơi nhiễm. Phần lớn mọi người đều bị cảm lạnh ít nhất một lần mỗi năm, đặc biệt trẻ nhỏ có thể bị cảm lạnh thường xuyên hơn.
Các triệu chứng cảm lạnh thường xuất hiện trong khoảng 1 – 3 ngày sau khi cơ thể tiếp xúc với virus gây bệnh. Mỗi người có thể biểu hiện những dấu hiệu, triệu chứng khác nhau, bao gồm:
Triệu chứng bệnh cảm lạnh thường nặng khi mới bắt đầu và sau đó dần dần thuyên giảm. Ở người lớn và trẻ em, bệnh thường kéo dài khoảng 7 – 10 ngày, có thể dài hơn ở trẻ nhỏ hoặc những người có hệ miễn dịch suy yếu. Tuy nhiên, triệu chứng ho thường tồn tại lâu hơn, có khi bị dai dẳng đến 2 – 3 tuần.
Lưu ý, triệu chứng cảm lạnh thông thường dễ bị nhầm lẫn với cúm dù đây là 2 bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Cảm lạnh ít gây ảnh hưởng đến sức khỏe và thường tự khỏi, dù đôi khi có khả năng gây ra nhiễm trùng thứ phát (như nhiễm trùng tai). Ngược lại, cúm thường nặng hơn và có thể dẫn đến nhiều biến chứng như viêm phổi, thậm chí gây tử vong. Những điểm khác biệt giữa hai bệnh lý này là:
| Cảm lạnh thông thường | Cúm |
| Sốt nhẹ hoặc không sốt | Sốt cao |
| Có thể bị đau đầu | Thường có triệu chứng đau đầu |
| Nghẹt mũi, chảy nước mũi | Ít ảnh hưởng đến mũi |
| Hắt hơi thường xuyên | Ít khi hắt hơi |
| Ho khan nhẹ | Thường ho nặng hơn |
| Đau nhức cơ thể nhẹ | Cảm thấy đau nhức cơ thể nhiều |
| Cảm thấy hơi mệt | Tình trạng mệt mỏi kéo dài nhiều tuần |
Như đã đề cập, nguyên nhân chủ yếu gây cảm lạnh là virus, trong đó thường gặp nhất là rhinovirus. Ngoài ra, các loại virus khác cũng có khả năng cao gây bệnh là adenovirus, enterovirus và virus hợp bào hô hấp (RSV). Virus cảm lạnh xâm nhập vào cơ thể qua đường mắt, mũi hoặc miệng và có thể lây truyền từ người sang người thông qua các giọt bắn hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện. Bạn cũng có thể nhiễm virus gây bệnh khi tiếp xúc da hoặc dùng chung đồ vật với người bệnh rồi chạm tay lên mắt, mũi, miệng.
Không như nhiều người nhầm tưởng, thời tiết lạnh hoặc nhiễm lạnh (như do ướt mưa) không phải là nguyên nhân gây cảm lạnh. Tuy nhiên, bệnh thường xảy ra vào mùa lạnh (khoảng thu – đông) là do nhiều yếu tố, chẳng hạn như:
Ngoài ra, một vài yếu tố có khả năng làm tăng nguy cơ bị cảm lạnh là:
Cảm lạnh thông thường không phải là một căn bệnh nguy hiểm, các triệu chứng sẽ thuyên giảm dần trong vài ngày đến vài tuần, dù cho có uống thuốc hay không. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, virus cảm lạnh có thể là tác nhân “mở đường” cho các nhiễm trùng thứ phát khác, bao gồm nhiễm trùng xoang hoặc tai, viêm phế quản cấp tính. Nếu bạn bị hen suyễn, viêm phế quản mạn tính hoặc khí phế thũng thì các triệu chứng bệnh này có thể trở nên trầm trọng hơn trong nhiều tuần ngay cả khi đã hết cảm lạnh.
Triệu chứng ho khan thường kéo dài vài tuần đến vài tháng sau khi đã hết cảm lạnh và có thể khiến người bệnh mất ngủ vào ban đêm. Tốt nhất bạn nên trao đổi với bác sĩ để có cách điều trị phù hợp.
Bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán cho bệnh cảm lạnh thông thường bằng việc kiểm tra sức khỏe lâm sàng với các dấu hiệu như:
Nếu nghi ngờ bệnh nhân mắc cúm hoặc một vấn đề sức khỏe khác, bác sĩ sẽ cần thực hiện thêm một số kiểm tra, xét nghiệm để xác định chẩn đoán. Bác sĩ có thể yêu cầu lấy dịch mũi họng làm xét nghiệm virus cúm hoặc chụp X-quang ngực để loại trừ trường hợp viêm phế quản, viêm phổi.
Không có thuốc điều trị đặc hiệu cho cảm lạnh thông thường. Hầu hết bệnh nhân sẽ cảm thấy khỏe hơn và khỏi bệnh mà không cần điều trị. Điều bệnh nhân cần làm là chăm sóc bản thân để cơ thể phục hồi nhanh hơn. Theo đó, bệnh nhân bị cảm lạnh nên:
Nếu bạn sốt cao hoặc cảm thấy mệt mỏi, suy nhược, hãy cố gắng ở nhà nghỉ ngơi và tránh tiếp xúc với mọi người cho đến khi khỏe hơn.
Lưu ý, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc một số người có các bệnh lý khác nên cẩn thận khi muốn sử dụng thuốc giúp giảm nhẹ triệu chứng cảm lạnh. Để đảm bảo an toàn, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ chuyên môn trước khi muốn uống thuốc.
Vì cảm lạnh do virus gây ra nên việc dùng thuốc kháng sinh sẽ không có tác dụng. Bạn nên chú ý để tránh lạm dụng kháng sinh khi không cần thiết.
Không giống như cúm, cảm lạnh thông thường không có vaccine phòng ngừa nhưng bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để tránh lây nhiễm virus gây bệnh:
Mẹ bị cảm lạnh vẫn có thể tiếp tục cho con bú sữa mẹ. Trên thực tế, trẻ không bị lây nhiễm virus cảm lạnh qua đường sữa mẹ mà ngược lại, sẽ được bảo vệ nhờ các kháng thể có trong sữa. Tuy nhiên, mẹ nên thực hiện các biện pháp an toàn như rửa tay, đeo khẩu trang khi cho con bú. Thêm vào đó, các mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc khi cho con bú vì một số thuốc vẫn có khả năng bài tiết vào sữa mẹ.
Người bị cảm lạnh nên lựa chọn các loại thực phẩm, món ăn giúp giảm nhẹ triệu chứng và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, chẳng hạn như:
Nhìn chung, cảm lạnh thông thường là một bệnh lý phổ biến và ít nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy nhiên, bệnh có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, khiến người bệnh mệt mỏi, suy nhược. Vì vậy, bạn hãy cố gắng thực hiện các biện pháp phòng ngừa để hạn chế nguy cơ mắc bệnh nhé.
© 2024 Bản quyền thuộc Bowtie Vietnam Company Limited.
