Bệnh giang mai là gì? Dấu hiệu, phòng ngừa và cách điều trị
“Bệnh giang mai là gì?” là thắc mắc thường gặp của nhiều người. Đây là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục nguy hiểm, có khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí tử vong nếu không được chăm sóc kịp thời.
Để tìm hiểu rõ hơn bệnh giang mai là gì cũng như nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa bệnh giang mai, mời bạn hãy theo dõi thêm các nội dung trong bài viết sau đây của Bowtie nhé.
Bệnh giang mai là gì?
Giang mai là một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục do xoắn khuẩn có tên Treponema pallidum gây ra. Bệnh tiến triển qua 4 giai đoạn và ở mỗi giai đoạn sẽ có những biểu hiện riêng. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, bệnh có thể gây tổn thương lớn đến các cơ quan nội tạng, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe và có thể dẫn tới tử vong.
Dấu hiệu, triệu chứng bệnh giang mai theo từng giai đoạn
Giang mai sẽ tiến triển qua nhiều giai đoạn và triệu chứng bệnh cũng theo đó mà thay đổi. Dưới đây là một số dấu hiệu mà bệnh nhân có thể nhận thấy ở các giai đoạn phát triển của bệnh giang mai:
Giai đoạn 1
Giai đoạn 1 là giai đoạn khởi phát của bệnh. Ở giai đoạn này, bệnh nhân có thể nhận thấy sự xuất hiện của một vết loét không đau (săng), lớn khoảng một centimet tại vị trí xoắn khuẩn xâm nhập vào cơ thể, thường là dương vật, âm đạo, miệng hoặc hậu môn. Một số bệnh nhân không để ý đến dấu hiệu bệnh giang mai này do chúng không đau hoặc xuất hiện ở những vị trí bị che khuất.
Ngay cả khi không được điều trị thì săng cũng có thể biến mất sau khoảng 3 – 10 tuần. Tuy nhiên, dù săng lành lại nhưng nếu không được chẩn đoán và xử lý trong thời kỳ này, bệnh sẽ tiến triển sang giai đoạn 2 sau 4 – 8 tuần xuất hiện tổn thương ban đầu và có khả năng lây nhiễm sang người khác.
Giai đoạn 2
Các triệu chứng bệnh giang mai giai đoạn 2 có thể bao gồm:
Xuất hiện đào ban ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, ngực hoặc lưng, tổn thương đối xứng hai bên và không ngứa
Xuất hiện các vết trợt màu trắng ở niêm mạc miệng, lưỡi hoặc bộ phận sinh dục
Xuất hiện sẩn giang mai màu đỏ hồng, xung quanh có viền vảy, hình bán cầu, thường gặp ở những vị trí nóng ẩm như âm hộ, hậu môn
Các triệu chứng không đặc hiệu như đau họng, rụng tóc, giảm cân, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ xương khớp…
Xuất hiện các triệu chứng thần kinh
Giai đoạn tiềm ẩn
Thông thường, ở giai đoạn này, bệnh không có triệu chứng và chỉ được phát hiện khi xét nghiệm máu. Nếu không được điều trị, giang mai có thể tồn tại ở trạng thái tiềm ẩn trong nhiều năm hoặc tiến triển sang giai đoạn 3.
Giai đoạn 3
Ở giai đoạn này, bệnh giang mai có thể ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân gặp phải triệu chứng bệnh giang mai trên hệ thần kinh, tim mạch và các tổn thương gôm giang mai.
Bệnh giang mai xảy ra do đâu?
Như đã đề cập, xoắn khuẩn Treponema pallidum chính là nguyên nhân gây bệnh giang mai. Xoắn khuẩn này tồn tại nhiều trong các thương tổn (săng, mảng niêm mạc, hạch…) của người bệnh và chủ yếu lây truyền từ người sang người thông qua quan hệ tình dục bằng đường miệng, âm đạo hoặc hậu môn mà không có biện pháp bảo vệ. Theo đó, xoắn khuẩn sẽ xâm nhập vào cơ thể thông qua những vết cắt nhỏ hoặc trầy xước trên da và niêm mạc.
Bệnh cũng có thể lây lan qua việc tiếp xúc trực tiếp với các thương tổn hoặc dùng chung đồ dùng với người bệnh. Ngoài ra, bệnh còn lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình mang thai và sinh nở.
Dù bệnh giang mai có thể gặp phải ở bất kỳ ai nhưng một số đối tượng sau đây có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác:
Người có đời sống tình dục không lành mạnh, quan hệ với nhiều bạn tình
Người không dùng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục
Người thường xuyên quan hệ đồng giới, kể cả nam – nam và nữ – nữ
Bệnh nhân mắc HIV, AIDS
Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ có mẹ mắc giang mai
Quan hệ tình dục không an toàn là một trong những nguyên nhân khiến bạn bị lây nhiễm bệnh giang mai.
Tác hại của bệnh giang mai là gì?
Bệnh giang mai nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây tổn thương nhiều cơ quan và dẫn đến các biến chứng là:
Xuất hiện gôm giang mai trên da, xương, gan hoặc các bộ phận khác
Biến chứng về thần kinh như đau đầu, viêm màng não, sa sút trí tuệ, đột quỵ…
Biến chứng tim mạch như viêm động mạch chủ, hở van động mạch chủ, hẹp động mạch vành hoặc đôi khi là viêm cơ tim
Biến chứng trên mắt như suy giảm thị giác, viêm kết mạc, viêm võng mạc…
Biến chứng trên xương khớp, chẳng hạn như viêm khớp háng, đầu gối, mắt cá chân…
Tăng nguy cơ nhiễm HIV
Phụ nữ mang thai có thể gặp biến chứng trên thai kỳ như sẩy thai, thai chết lưu, sinh non… hoặc có thể lây truyền bệnh cho thai nhi
Các giai đoạn phát triển của bệnh giang mai
Quá trình phát triển của bệnh giang mai được chia thành 4 giai đoạn cụ thể như sau:
Giai đoạn 1: Đây là giai đoạn khởi phát của bệnh. Triệu chứng bệnh giang mai ở giai đoạn này thường sẽ xuất hiện khoảng 3 tuần sau khi bệnh nhân bị lây nhiễm xoắn khuẩn và thường tự biến mất sau 3 – 10 tuần.
Giai đoạn 2: Nếu không được điều trị, sau 4 – 8 tuần từ khi xuất hiện các tổn thương ban đầu, giang mai sẽ tiến triển sang giai đoạn 2. Lúc này, cơ thể người bệnh xuất hiện các đào ban, mảng niêm mạc, sẩn giang mai cũng như các triệu chứng không đặc hiệu khác. Đây là giai đoạn bệnh dễ lây nhiễm nhất.
Giai đoạn tiềm ẩn: Sau giai đoạn 2, bệnh sẽ chuyển biến đến giai đoạn tiềm ẩn. Lúc này, bệnh nhân thường không biểu hiện bất kỳ triệu chứng gì. Giai đoạn tiềm ẩn có thể kéo dài vài năm, thậm chí là vài chục năm.
Giai đoạn 3: Đây là giai đoạn cuối cùng của bệnh. Ở giai đoạn này, xoắn khuẩn có thể gây tổn thương đến nhiều cơ quan như não, hệ thần kinh, mắt, mạch máu, gan, xương khớp… Bệnh nhân giang mai giai đoạn 3 thường không lây nhiễm bệnh cho người khác nhưng có khả năng tử vong rất cao.
Bác sĩ chẩn đoán bệnh giang mai bằng cách nào?
Bác sĩ thường chỉ định một số xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh giang mai. Xét nghiệm máu giúp phát hiện các kháng thể mà cơ thể tạo ra để chống lại xoắn khuẩn. Các xét nghiệm này sẽ được chia làm 2 loại là:
Xét nghiệm không đặc hiệu, phổ biến và hay được áp dụng nhất là xét nghiệm tìm phản ứng của huyết tương nhanh đối với kháng nguyên giang mai (Rapid plasma reagin – RPR) và xét nghiệm tìm kháng thể giang mai không đặc hiệu (Venereal Disease Research Laboratory – VDRL).
Xét nghiệm đặc hiệu, bao gồm tìm kháng thể đặc hiệu của vi khuẩn giang mai trong máu TPHA (Treponema pallidum), xét nghiệm ngưng kết hạt TPPA và xét nghiệm hấp thụ kháng thể Treponema huỳnh quang (FTA-abs)
Ngoài ra, bác sĩ có thể lấy mẫu dịch tiết từ săng, mảng niêm mạc, sẩn giang mai hoặc hạch và tiến hành soi dưới kính hiển vi nền đen để tìm xoắn khuẩn. Đôi khi, phương pháp tìm kháng thể huỳnh quang trực tiếp, khuếch đại axit nucleic hoặc xét nghiệm nhanh cũng được thực hiện.
Xét nghiệm máu thường là phương pháp được sử dụng để chẩn đoán giang mai.
Làm thế nào để điều trị bệnh giang mai?
Theo các chuyên gia, bệnh giang mai có thể được điều trị khỏi hoàn toàn, thậm chí không tái phát nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ. Xoắn khuẩn thường được tiêu diệt bằng kháng sinh, lựa chọn ưu tiên là Benzathin penicillin.
Nếu bệnh nhân đang ở giai đoạn giang mai sớm (giang mai giai đoạn 1, giai đoạn 2 và giai đoạn tiềm ẩn sớm có thời gian mắc bệnh ≤ 2 năm) thì chỉ cần tiêm benzathin penicillin một liều duy nhất. Trong khi đó, nếu ở giai đoạn muộn (giang mai giai đoạn tiềm ẩn muộn và giai đoạn 3 với thời gian mắc bệnh > 2 năm hoặc không rõ thời gian mắc) thì cần phải tiêm nhiều liều hơn. Nếu không có Benzathin penicillin, bác sĩ có thể sử dụng Procain penicillin với liều lượng thích hợp để thay thế. Trường hợp giang mai bẩm sinh hoặc trẻ sơ sinh có mẹ bị giang mai chưa được điều trị đầy đủ cũng được điều trị bằng penicillin nhưng với liều lượng tùy theo cân nặng.
Trong trường hợp bệnh nhân có tiền sử dị ứng với penicillin, bác sĩ có thể chỉ định các loại kháng sinh thay thế như Doxycyclin, Ceftriaxone, Azithromycin và Erythromycin tùy theo giai đoạn bệnh. Đối với phụ nữ có thai, lựa chọn thay thế không bao gồm doxycyclin do hoạt chất này có thể gây biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi.
Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần phải lặp lại các xét nghiệm máu để kiểm tra xem việc điều trị có tiến triển và hiệu quả hay không. Đồng thời, bạn tình của người mắc bệnh cũng cần được kiểm tra và điều trị nếu cần thiết.
Phải làm gì để phòng ngừa bệnh giang mai?
Hiện nay, chưa có vaccine để phòng ngừa xoắn khuẩn giang mai. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện một số biện pháp để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh:
Hạn chế quan hệ tình dục với nhiều người
Sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục
Không quan hệ tình dục với người bị giang mai hoặc có triệu chứng giang mai cho đến khi họ được điều trị xong
Xét nghiệm giang mai trước khi mang thai và ở lần khám thai đầu tiên
Khi có triệu chứng nghi ngờ, bệnh nhân cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời nhằm tránh các biến chứng có thể xảy ra.
Giải đáp những thắc mắc về bệnh giang mai
Bệnh giang mai có lây không và lây qua đường nào?
Bệnh giang mai có khả năng lây nhiễm. Xoắn khuẩn giang mai có thể lây truyền từ người sang người thông qua các con đường:
Quan hệ tình dục theo đường miệng, âm đạo hoặc hậu môn mà không có biện pháp bảo vệ
Tiếp xúc trực tiếp với các thương tổn hoặc dùng chung đồ dùng với người bệnh
Từ mẹ sang con trong quá trình mang thai và sinh nở
Bệnh giang mai có gây ngứa không?
Khác với nhiều bệnh lý da liễu khác, các tổn thương do giang mai như săng, đào ban, mảng niêm mạc, sẩn giang mai… thường không gây ngứa.
Bệnh giang mai bao lâu thì phát bệnh?
Thời gian ủ bệnh giang mai tương đối lâu, có thể kéo dài từ 10 – 90 ngày. Trung bình, các săng giang mai thường bắt đầu xuất hiện trong khoảng 3 tuần sau khi phơi nhiễm với xoắn khuẩn.
Bệnh giang mai có trị khỏi hoàn toàn không?
Bệnh giang mai có thể được chữa khỏi hoàn toàn bằng kháng sinh, đặc biệt ở các giai đoạn sớm. Tuy nhiên, một điều cần lưu ý là việc điều trị có thể tiêu diệt xoắn khuẩn nhưng không phục hồi lại được những tổn thương do bệnh gây ra.
Bệnh giang mai chữa trong bao lâu?
Thời gian điều trị giang mai ngắn hay dài sẽ phụ thuộc vào giai đoạn bệnh cũng như nhiều yếu tố khác. Thông thường, cần phải mất ít nhất 6 tháng thì các chỉ số kháng thể trong máu mới âm tính trở lại.
Hy vọng với những thông tin chi tiết từ bài viết, bạn đã hiểu hơn bệnh giang mai là gì cũng như nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh. Giang mai là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có khả năng phòng tránh được. Bạn có thể áp dụng ngay các phương pháp mà Bowtie chia sẻ ở trên để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Nếu đã mắc bệnh, hãy tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ để điều trị bệnh hiệu quả nhé.
Bowtie Life Insurance Company Limited là công ty bảo hiểm trực tuyến đầu tiên được cấp phép tại Hồng Kông. Với công nghệ hiện đại cùng chuyên môn về y tế, Bowtie cung cấp một nền tảng online để bạn có thể trực tiếp tham khảo biểu phí và đăng ký tham gia các chương trình bảo hiểm sức khỏe mà không cần thông qua môi giới, không chịu các chi phí hoa hồng. Ngoài ra, bạn cũng có thể yêu cầu chi trả bồi thường tại nền tảng này một cách đơn giản, thuận tiện.
Các thông tin trên được chia sẻ bởi Bowtie Việt Nam. Các nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo. Trong mọi trường hợp, Bowtie không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, dù là trực tiếp hay gián tiếp, liên quan đến việc truy cập và sử dụng nội dung của Bowtie.
