Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Thủ phạm khiến nữ giới khó thụ thai
Hội chứng buồng trứng đa nang là một rối loạn nội tiết thường gặp có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở nữ giới, đồng thời là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh lý khác. Hiểu rõ về hội chứng này sẽ giúp người bệnh phát hiện sớm và có hướng điều trị kịp thời.
Vậy hội chứng buồng trứng đa nang là gì và có biểu hiện thế nào? Mời bạn cùng Bowtie tìm hiểu thêm trong bài viết này nhé.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là gì?
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn nội tiết thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Hội chứng này tác động đến hoạt động của buồng trứng, khiến buồng trứng sản xuất ra một lượng androgen (hormone sinh dục nam) bất thường làm ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt cũng như gây ra nhiều triệu chứng khác. Buồng trứng của bệnh nhân mắc PCOS thường chứa nhiều nang nhỏ và không thể giải phóng trứng thường xuyên (rối loạn chức năng phóng noãn).
Dấu hiệu buồng trứng đa nang
Các dấu hiệu và triệu chứng buồng trứng đa nangthường bắt đầu xuất hiện từ chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên của bệnh nhân. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ cũng có thể phát triển triệu chứng muộn hơn. Các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang rất đa dạng. Bệnh nhân sẽ được chẩn đoán PCOS khi có ít nhất hai trong số các dấu hiệu sau:
Kinh nguyệt không đều: Kinh nguyệt xuất hiện với tần suất ít hoặc không đều là những dấu hiệu phổ biến của hội chứng buồng trứng đa nang. Nguyên nhân là bởi quá trình rụng trứng bị rối loạn khiến niêm mạc tử cung không bong ra theo đúng chu kỳ, làm cho chu kỳ kinh bị kéo dài hoặc thậm chí là vô kinh. Trong một số trường hợp hiếm gặp, bệnh nhân có thể có kinh lần đầu khi dậy thì sau đó mất kinh, cá biệt có trường hợp không có kinh nguyệt trong nhiều năm.
Dư thừa androgen: Phụ nữ mắc PCOS có nồng độ androgen trong cơ thể cao, từ đó dẫn đến các triệu chứng thực thể như rậm lông ở mặt và các vị trí khác. Một số bệnh nhân cũng có thể gặp phải tình trạng như mụn trứng cá, rụng tóc nhiều dẫn đến hói đầu.
Buồng trứng có nhiều nang nhỏ: Một trong các triệu chứng điển hình của PCOS là tình trạng xuất hiện nhiều nang trứng chưa trưởng thành phát triển xung quanh rìa của buồng trứng. Mặc dù có nhiều nang trứng nhưng không có hiện tượng rụng trứng. Điều này khiến buồng trứng không thể đảm nhiệm đúng chức năng cũng như không hoạt động bình thường theo một chu kỳ đều đặn.
Ngoài ra, bệnh nhân mắc hội chứng buồng trứng đa nang còn có thể gặp phải các triệu chứng khác như:
Giảm khả năng sinh sản, khó thụ thai
Thay đổi tâm trạng, lo lắng và trầm cảm
Khó kiểm soát cân nặng, tăng cân (đặc biệt ở vùng quanh bụng), béo phì
Tình trạng ngưng thở khi ngủ
Mụn thịt dư xuất hiện ở cổ hoặc nách
Da ở vùng cổ, nách và dưới ngực trở nên sẫm màu hoặc dày lên
Chảy máu âm đạo bất thường
Ria mép rậm rạp hoặc rậm lông ở các vị trí khác trên cơ thể là biểu hiện thường gặp của hội chứng buồng trứng đa nang.
Kháng insulin: Insulin là loại nội tiết tố do tuyến tụy sản xuất, có vai trò điều hòa đường huyết, thúc đẩy tế bào sử dụng glucose để tạo ra năng lượng. Nếu tế bào đề kháng insulin thì lượng đường trong máu có thể tăng lên. Điều này khiến cơ thể phải tạo ra nhiều insulin hơn để cố gắng làm giảm lượng đường trong máu. Tuy nhiên, nồng độ insulin cao có thể kích thích cơ thể tạo ra thêm androgen, từ đó gây ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng. Các dấu hiệu cho thấy cơ thể bị kháng insulin chính là thèm ăn, tăng cân, xuất hiện các mảng da sẫm màu ở phần dưới cổ, nách, bẹn hoặc dưới ngực.
Viêm mạn tính mức độ thấp:Là hiện tượng tế bào bạch cầu tạo ra các chất để chống lại tình trạng nhiễm trùng hoặc chấn thương trong một thời gian dài ở mức độ thấp. Các nghiên cứu cho thấy, trong cơ thể của bệnh nhân mắc hội chứng buồng trứng đa nang có tồn tại một tình trạng viêm mạn tính mức độ thấp, lâu dần sẽ biểu hiện các triệu chứng của buồng trứng đa nang.
Di truyền: Các nghiên cứu cho thấy, một số gen di truyền nhất định có thể liên quan đến sự phát triển PCOS. Người có tiền sử gia đình mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nhiều nguy cơ mắc bệnh hơn người khác.
Hội chứng buồng trứng đa nang có nguy hiểm không?
Hội chứng buồng trứng đa nang làm tăng nguy cơ gặp phải một số vấn đề sức khỏe khác như:
Khó thụ thai, hiếm muộn
Bệnh đái tháo đường thai kỳ hoặc tăng huyết áp khi mang thai
Việc chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang tương đối khó khăn. Bác sĩ sẽ bắt đầu từ việc thăm hỏi bệnh sử và các triệu chứng mà bệnh nhân gặp phải. Các câu hỏi thường có liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt của bệnh nhân và sự thay đổi cân nặng trong thời gian gần đây. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tổng quát để tìm những dấu hiệu của PCOS như rậm lông, các dấu hiệu đề kháng insulin, mụn trứng cá…
Dựa trên kết quả kiểm tra lâm sàng, bác sĩ cũng có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm cận lâm sàng để gợi ý chẩn đoán, như:
Xét nghiệm máu: Xét nghiệm này thường được dùng để xác định nồng độ nội tiết tố trong máu nhằm loại trừ các nguyên nhân khác cũng có thể gây rối loạn kinh nguyệt hoặc xác định tình trạng cường androgen. Ngoài ra, xét nghiệm máu còn giúp bác sĩ kiểm tra các chỉ số khác như mức cholesterol, triglyceride trong máu cũng như khả năng dung nạp glucose.
Siêu âm: Siêu âm có thể giúp bác sĩ kiểm tra hình dạng của buồng trứng, đánh giá tình trạng của các nang noãn, độ dày của niêm mạc tử cung cũng như phát hiện các bất thường khác như khối u nang của buồng trứng hoặc khối u xơ cơ của tử cung…
Nếu được chẩn đoán mắc hội chứng buồng trứng đa nang, bác sĩ sẽ đề nghị bạn thực hiện thêm một số xét nghiệm để phát hiện các biến chứng có thể xảy ra, bao gồm:
Kiểm tra huyết áp, khả năng dung nạp glucose, mức cholesterol và triglyceride
Tầm soát tình trạng trầm cảm và rối loạn lo âu
Tầm soát chứng ngưng thở khi ngủ
Phương pháp điều trị hội chứng buồng trứng đa nang
Mục tiêu điều trị hội chứng buồng trứng đa nang thường tập trung vào việc quản lý, kiểm soát các vấn đề do bệnh gây ra, chẳng hạn như khó thụ thai, rậm lông, mụn trứng cá, tăng cân… Tùy vào tuổi tác, tình trạng bệnh và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân mà bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị PCOS khác nhau.
Thay đổi lối sống
Thay đổi lối sống
Quá trình điều trị thường bắt đầu từ việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt và thay đổi lối sống, bằng cách:
Giảm cân: Các nghiên cứu cho thấy, ở những bệnh nhân thừa cân, việc giảm 5 – 10% cân nặng sẽ giúp khôi phục lại phần nào quá trình sản xuất hormone, cải thiện tâm trạng và làm giảm một số triệu chứng do PCOS gây ra như rậm lông, rụng tóc, mụn trứng cá… Không những vậy, giảm cân còn giúp bệnh nhân ngăn ngừa nguy cơ phát triển đái tháo đường tuýp 2 và bệnh tim mạch.
Thay đổi chế độ ăn uống: Một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp bệnh nhân giảm cân, kiểm soát cân nặng và làm giảm các triệu chứng của PCOS.
Tập thể dục: Việc tập thể dục thường xuyên sẽ giúp bạn kiểm soát cân nặng và giảm các triệu chứng của PCOS. Ngoài ra, khi hoạt động thể chất thường xuyên, cơ thể bạn sẽ sử dụng insulin hiệu quả hơn. Tập thể dục thể thao cũng giúp cải thiện sức khỏe tinh thần của bệnh nhân mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
Tập thể dục đều đặn mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân PCOS.
Dùng thuốc
Bên cạnh việc thay đổi lối sống, bác sĩ cũng có thể chỉ định cho bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc sau đây để điều trị hội chứng buồng trứng đa nang:
Thuốc tránh thai tổng hợp: Các loại thuốc có chứa estrogen và progestin có thể ngăn ngừa quá trình sản xuất androgen trong cơ thể. Việc này sẽ giúp làm giảm nguy cơ mắc ung thư nội mạc tử cung, đồng thời giảm nhẹ tình trạng chảy máu bất thường, rụng tóc quá mức và nổi mụn trứng cá.
Progestin: Việc sử dụng progestin trong 10 – 14 ngày sau mỗi 1 – 2 tháng có thể giúp bệnh nhân điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và giảm thiểu nguy cơ phát triển ung thư nội mạc tử cung.
Metformin: Metformin thường được sử dụng trong điều trị đái tháo đường tuýp 2. Tuy nhiên, thuốc cũng có thể giúp cải thiện tình trạng kháng insulin và giảm lượng đường trong máu của bệnh nhân. Bên cạnh đó, metformin còn hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, giảm mức cholesterol trong cơ thể và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Clomiphene: Clomiphene có khả năng kích thích buồng trứng giải phóng trứng hàng tháng, từ đó có tác dụng hỗ trợ sinh sản cho bệnh nhân mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
Letrozole: Tương tự clomiphene, letrozole đôi khi được sử dụng để kích thích quá trình rụng trứng và cải thiện khả năng thụ thai cho bệnh nhân PCOS.
Gonadotropin: Loại thuốc nội tiết này có thể được sử dụng bằng đường tiêm để kích thích quá trình rụng trứng.
Phương pháp cải thiện triệu chứng
Ngoài ra, một số phương pháp khác có thể được sử dụng để cải thiện các triệu chứng của bệnh như:
Thuốc tránh thai: Các loại thuốc này sẽ giúp làm giảm quá trình sản xuất androgen, từ đó giảm mọc lông và mụn trứng cá.
Spironolactone: Thuốc giúp ngăn ngừa các tác động của hormone androgen trên da như mọc lông quá mức, mụn trứng cá…
Eflornithine: Loại kem này có tác dụng làm chậm quá trình mọc lông trên khuôn mặt.
Các phương pháp tẩy lông: Bệnh nhân có thể triệt lông bằng điện phân hoặc laser.
Phương pháp giảm mụn trứng cá: Một số loại thuốc, bao gồm thuốc viên, kem và gel bôi ngoài da, có thể giúp cải thiện tình trạng mụn trứng cá. Nếu đang trong quá trình điều trị vô sinh, việc sử dụng các thuốc điều trị mụn cần được tư vấn và chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa.
Cùng bác sĩ giải đáp các câu hỏi về hội chứng buồng trứng đa nang
Vì sao người bị đa nang buồng trứng khó có thai?
Khi bị PCOS, buồng trứng của phụ nữ xuất hiện các nang nhỏ với lớp vỏ rất dày. Điều này khiến tình trạng phóng noãn khó xảy ra, từ đó có thể gây ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.
Phụ nữ bị buồng trứng đa nang có thể có thai, có con được không?
Buồng trứng đa nang là hội chứng xảy ra do rối loạn cân bằng hormone, có thể ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và khiến bệnh nhân khó thụ thai hơn bình thường. Tuy nhiên, không phải ai mắc hội chứng buồng trứng đa nang cũng bị vô sinh. Trên thực tế, nhiều bệnh nhân vẫn có thể mang thai tự nhiên nếu có cách điều trị bệnh hiệu quả. Khi mắc hội chứng này, bạn hãy trao đổi với bác sĩ về việc thực hiện các phương pháp để hỗ trợ quá trình rụng trứng và tăng cơ hội mang thai.
Tại sao phụ nữ bị buồng trứng đa nang nhưng kinh nguyệt vẫn đều?
Như chúng ta đã biết, hội chứng buồng trứng đa nang có thể gây rối loạn kinh nguyệt, dẫn đến kinh nguyệt không đều, mất kinh, vô kinh… Tuy nhiên, trong một số trường hợp, phụ nữ mắc PCOS vẫn có kinh nguyệt bình thường và đều đặn. Điều này thường do họ chỉ bị đa nang ở một bên buồng trứng với mức độ nhẹ. Nếu bên buồng trứng còn lại hoạt động tốt thì việc sản xuất nội tiết tố vẫn ổn định và không gây ảnh hưởng nhiều đến chu kỳ kinh nguyệt.
Phụ nữ gầy có bị đa nang buồng trứng không?
Câu trả lời cho câu hỏi này là có. Mặc dù hội chứng buồng trứng đa nang thường gặp phải ở phụ nữ thừa cân, béo phì nhưng vẫn có trường hợp phát triển ở người cân đối hoặc gầy. Điều này có thể làm nhiều bệnh nhân lơ là cũng như khiến việc chẩn đoán, tiếp cận điều trị trở nên khó khăn hơn. Do đó, dù mập hay ốm, nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào cảnh báo đa nang buồng trứng, bạn cũng nên đến bệnh viện thăm khám ngay nhé.
Hội chứng buồng trứng đa nang có thể chữa khỏi được không?
Hội chứng buồng trứng đa nang là bệnh lý không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, việc điều trị có thể giúp kiểm soát bệnh và giảm nhẹ ảnh hưởng của các triệu chứng. Vì vậy, nếu nhận thấy dấu hiệu của hội chứng này, bạn nên đến bệnh viện thăm khám để bác sĩ chỉ định hướng điều trị phù hợp nhất.
Đa nang buồng trứng 2 bên có nguy hiểm không?
Như đã đề cập, tình trạng đa nang buồng trứng có thể làm tăng nguy cơ gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe như khó thụ thai, vô sinh, bệnh đái tháo đường hoặc tăng huyết áp, bệnh tim mạch, sẩy thai, sinh non, hội chứng chuyển hóa, lo lắng, trầm cảm, rối loạn ăn uống, ung thư nội mạc tử cung… Đặc biệt, khi bị đa nang buồng trứng ở cả 2 bên, nguy cơ này có thể tăng lên nhiều hơn so với khi chỉ bị đa nang ở 1 bên.
Người mắc hội chứng buồng trứng đa nang có phải mổ không?
Hiện tại, phẫu thuật không phải là lựa chọn trong điều trị hội chứng buồng trứng đa nang. Tùy theo mức độ biểu hiện các triệu chứng, bác sĩ sẽ tư vấn và đưa ra những liệu trình điều trị phù hợp. Tuy nhiên thường gặp nhất là người bệnh đến để điều trị vô sinh. Trong tình huống này, các lựa chọn điều trị sẽ nhắm vào việc cải thiện tình trạng cân bằng nội tiết cũng như sử dụng các phương pháp điều trị vô sinh.
Người bị buồng trứng đa nang nên ăn gì, kiêng gì?
Theo các chuyên gia y tế, người mắc hội chứng buồng trứng đa nang nên bổ sung thêm các loại thực phẩm sau vào chế độ ăn uống:
Trái cây và rau quả
Thực phẩm chứa nhiều chất xơ
Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như bánh mì nguyên cám, đậu xanh, đậu lăng, táo, yến mạch…
Các nguồn cung cấp chất béo lành mạnh như dầu ô-liu, bơ, các loại hạt, dầu cá…
Đồng thời, bệnh nhân cũng nên hạn chế:
Thịt đỏ
Sữa và các sản phẩm từ sữa
Thức ăn và đồ uống chứa nhiều đường
Rượu bia
Hy vọng bài viết này Bowtie đã giúp bạn hiểu hơn về hội chứng buồng trứng đa nang. Hội chứng này có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đối với sức khỏe, đặc biệt là khả năng sinh sản của phụ nữ. Vì vậy, nếu chẳng may mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang, bạn nên tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để điều trị tình trạng vô sinh cũng như đề phòng các biến chứng khác của bệnh nhé.
Bowtie Life Insurance Company Limited là công ty bảo hiểm trực tuyến đầu tiên được cấp phép tại Hồng Kông. Với công nghệ hiện đại cùng chuyên môn về y tế, Bowtie cung cấp một nền tảng online để bạn có thể trực tiếp tham khảo biểu phí và đăng ký tham gia các chương trình bảo hiểm sức khỏe mà không cần thông qua môi giới, không chịu các chi phí hoa hồng. Ngoài ra, bạn cũng có thể yêu cầu chi trả bồi thường tại nền tảng này một cách đơn giản, thuận tiện.
Các thông tin trên được chia sẻ bởi Bowtie Việt Nam. Các nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo. Trong mọi trường hợp, Bowtie không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, dù là trực tiếp hay gián tiếp, liên quan đến việc truy cập và sử dụng nội dung của Bowtie.
